Menu
Podcast • 17 maart 2021 • Piet Desmet & Kurt Ostyn
Kurt: Laat ons maar met de deur in huis vallen: Voor ondernemers is het niet altijd duidelijk hoe ze het ‘levenslang leren’ in de praktijk moeten omzetten. Mag ik even vragen of u zelf nog aan leren toekomt?
Piet: Permanent! Eigenlijk is dat de essentie van alles wat ik doe. Ik ben trouwens heel blij dat ik in het domein van onderwijs en educatieve technologie mee aan de knoppen mag zitten van het onderzoek dat de toekomstige lijnen uitzet.
Kurt: Tussen alle verschillende onderzoeksprojecten waarbij u betrokken bent, las ik ondermeer ook ‘serious gaming’. Dat klinkt laagdrempelig. Wat mag ik me daar bij voorstellen?
Piet: Gaming is een belangrijke technologie. Maar het is eigenlijk vooral een facilitator voor inhoud.
“Technologie is een middel, maar is geen doel op zich.”
Daarom zetten we behoorlijk in op Serious Gaming. Wanneer je een leeromgeving wil creëren, dan hebben we vastgesteld dat voor bepaalde profielen van leerders het inbouwen van gaming elementen echt het verschil maakt in termen van motivatie. Dan hebben we het over levels, rankings, badges, enz …
Je bouwt dus motiverende elementen in om de leertaken speelser te maken. En dus hebben we een aantal projecten gemaakt waar we de effectiviteit van die gaming-omgevingen echt getest hebben. Wat wij doen is de meerwaarde meten: Op welke manier helpt ‘serious gaming’ de leerdoelen bereiken.
Kurt: In een vorige podcast hadden we Mike Ptacek op bezoek. Hij is de mede-oprichter van Play it Safe, een succesvol ‘gamebased learning platform’. Hij vertelde ons dat men uit onderzoek weet dat mensen slechts 10% van wat men leest, onthoudt. En 20% van wat men hoort. Maar met games verhoog je de interactie zodanig dat de kennisoverdracht 80 tot 90% bedraagt. Dat is spectaculair?
Piet: Ik ken het onderzoek waar u naar refereert niet, dus durf ik me daar niet over uitspreken. Het lijkt me trouwens moeilijk om generische uitspraken te doen.
“Maar het is duidelijk dat je mensen die minder makkelijk studeren kunt motiveren door die in competitie te laten gaan met hun medeleerlingen.”
Door hen badges toe te kennen, rankings te maken, bonussen te geven, maak je het verschil.
Kurt: Vanuit de KULAK heeft u grote affiniteit met studenten. Is er ook een sterke link met de ondernemerswereld?
Piet: Zeer zeker. Ik kan u zeggen dat wij -met ons onderzoeksteam ITEC– met een honderdtal bedrijven een nauwe onderzoekssamenwerking hebben. Ik durf te stellen dat wij in West-Vlaanderen de nummer 1 zijn in educatieve technologie op het niveau van de bedrijven. Barco, Televic Education, Signpost, enz… daar werken we heel nauw en succesvol mee samen.
Kurt: Die unieke samenwerking tussen universiteiten en hogescholen met de bedrijven is zowaar een ‘oneerlijk voordeel’ van onze regio. En toch. Uit een onderzoek van de OESO over levenslang leren blijkt dat Vlaanderen bij de slechtste leerlingen van de klas zit. Is daar een verklaring voor?
Piet: U haalt twee zaken aan. Ik zal die apart beantwoorden. Het eerste wat u zegt is dat we hier in West-Vlaanderen met een ecosysteem zitten dat uniek is. En dat klopt. De rest van Vlaanderen weet dat te weinig.
“Hier in West-Vlaanderen hebben we een ecosysteem dat vergelijkbaar is met de regio rond Boston met Harvard University als motor of Londen met University College London.”
Met andere woorden: we zijn hier in West-Vlaanderen een echte koploper in digitaal leren en educatieve technologie. En daar mogen we toch ingehouden trots op zijn!
Anderzijds is er de OESO studie die verwijst naar het systeem van Levenslang Leren in Vlaanderen. En daar moet ik toch vaststellen dat we internationaal zeker niet de ‘best of class’ zijn. Maar ik moet anderzijds wel aangeven dat ook op het domein van levenslang leren West-Vlaanderen uitzonderlijk hoog scoort.
Rector Sels heeft bij de opening van het vorig academiejaar ‘levenslang leren’ expliciet tot een prioritaire strategische taak van de universiteit uitgeroepen. Daar zetten we reeds echt stappen in.
Het Postuniversitair Centrum (PUC) op campus Kortrijk speelt hier een voortrekkersrol in, en dit werd ondertussen al uitgebreid naar de campussen in Gent en Brugge, en dat met meer dan 10.000 cursisten per jaar!
Ik kan u ook meegeven dat een aantal opleidingen die in Leuven doorgaan, van hieruit (Kortrijk) georganiseerd en geprogrammeerd worden. Dus mij hoor je niet zeggen dat de conclusies van OESO op West-Vlaanderen van toepassing zijn.
En voor alle duidelijkheid: ik heb het hier nu alleen over KULAK en KU Leuven Campus Brugge, maar eigenlijk geldt die West-Vlaamse lof ook voor Vives, Howest, CVO, enz…
Als ik daar misschien nog even mag aan toevoegen dat ons PUC zeer sterk is in co-creatie en co-ontwikkeling met het bedrijfsleven.
“Het PUC is dus eigenlijk een perfecte interface tussen de universiteit, het bedrijfsleven, de sectorfondsen, en tal van sectoren.”
Kurt: Ik maak zelf reeds meer dan 10 jaar deel uit van de stuurgroep economie van het PUC. En wat me daarbij bijzonder opvalt is dat het enerzijds niet makkelijk is om deelnemers te werven, maar dat wie dan komt achteraf zeer tevreden is. Dat blijkt toch uit de evaluaties. Dan stel ik me de vraag als marketeer: waar zit die mismatch? Wat schrikt onze ondernemers af? Is de drempel naar de universiteit te hoog? Zijn ondernemers bang van de academische benadering?
Piet: Ik denk dat de wortel ontbreekt. Hoe is het mogelijk dat er in bedrijven en organisaties geen structurele plaats voor levenslang leren bestaat waarbij mensen een deel van hun werkuren kunnen besteden aan levenslang leren? Het is heel vreemd dat er nog altijd geen leerkrediet systeem voor levenslang leren bestaat.
Ook voor docenten bestaat er geen afdoende regeling. Mensen die uit het bedrijfsleven komen, moeten we erkennen en honoreren. Dat is een taak voor de universiteit en de overheid. It takes two to tango. Eigenlijk moet ik zeggen: it takes three to tango. Want ook de het bedrijfsleven moet hier aan meewerken.
En dan zijn er nog de cursisten zelf natuurlijk. De intrinsieke motivatie is heel belangrijk. Ook in Vlaanderen stellen we vast dat velen nog niet beseffen dat hun kennis en vaardigheden niet ten eeuwigen dage up to date blijven.
Zoals een dokter het evident vindt dat hij zich regelmatig gaat bijscholen wanneer er nieuwe medische of chirurgische technieken zijn. Die doen dat heel intens. In die sector is dat een verworvenheid. Waarom is dat niet in alle sectoren evenzeer het geval?
“Neem nu artificiële intelligentie. Eigenlijk zou iedereen zich toch in die nieuwe technologie moeten verdiepen, want AI zal een bepalende factor zijn in vrijwel elke sector.”
U vroeg me in het begin van dit gesprek of ik nog ‘leer’. Natuurlijk. De mens is een lerend persoon. Dat is de essentie. De dag dat we niet meer leren hebben we als persoon, als identiteit een probleem.
Wat ik bedoel is dat de permanente intellectuele verrijking de essentie van ons bestaan is. En die verrijking kan dubbel zijn. Enerzijds ‘leren’ we om onze beroep beter te kunnen uitoefenen, maar er is ook de ‘Bildung’ van jouw globale culturele bagage.
Binnen het PUC hebben we bijvoorbeeld het Postgraduaat in de Vastgoedkunde waarbij we inzetten op het bijbrengen van vakinhoudelijke kennis en evoluties. Tegelijk zijn er programma’s die op een andere manier de zaken bekijken en waarbij de maatschappelijke invalshoek centraal staat. Zo zijn er programma’s die focussen op cultuur en literatuur, op zingeving en ethiek, etc. Ook dat is zonder meer verrijkend.
Het is jammer dat de gemiddelde Vlaming nog onvoldoende gesensibiliseerd is voor de absolute noodzaak van levenslang leren. Want als je niet bij leert, als je niet de vinger aan de pols houdt, zowel functioneel als intellectueel, dan heb je als mens waarschijnlijk niet langer de intellectuele voldoening die elk mens zo nodig heeft.
Piet: Ik ben een linguïst van opleiding, dus vergeef me dat ik me stoor aan het modale werkwoord ‘moeten’. Levenslang leren is geen zaak van moeten, maar van mogen. Eigenlijk kan je aan de universiteit voor een habbekrats topkennis en topvaardigheden opdoen. Wij zijn niet geldgedreven.
“Het is onze verdomde plicht als universiteit om via levenslang leren onze maatschappelijke impact te vergroten.”
En er is natuurlijk ook het element ‘willen’. Want als je levenslang leren beschouwt als iets dat je opgedrongen wordt, iets wat je tegen je zin moet doen, dan zijn we met een maatschappijbeeld bezig waar ik niet voor teken. Een maatschappij met mensen die van zichzelf vinden dat ze het allemaal al weten en kunnen. En die vinden dat ze niets meer te leren hebben? Nee, op die manier zou ik persoonlijk niet graag in het leven staan.
Kurt: Het wordt als ondernemer natuurlijk niet eenvoudiger. Alles verandert zeer snel. En het valt niet mee om tijdig te weten in welke kennis je je best verdiept. Neem nu blockchain. Het is een term die regelmatig valt, en waarvan gezegd wordt dat die technologie de wereld zal veranderen. Wanneer ik me als ondernemer dus wil verdiepen in blockchain staat er een wereldwijd web ter beschikking. Ik kan boeken kopen over blockchain. Of ik kan me laten informeren door organisaties als VOKA, Unizo, Etion enz… Is de stap naar de universiteit niet héél groot?
Piet: Dat zou heel jammer zijn. Ook hier geldt: it takes two to tango. Laat mij dat concreet maken met blockchain. Op Kulak loopt op dit moment een doctoraat over het gebruik van blockchain in juridische context. Want blockchain is uiteindelijk een technologie die ons zal toelaten om grensoverschrijdend naar contractuele afspraken te gaan waar een notaris niet onmiddellijk meer aan zet zal zijn. Dat is dus potentieel disruptief voor ons juridisch bestel.
Ik ken heel weinig over blockchain maar wel voldoende om de impact in te kunnen schatten. Dat geldt ook voor de financiële impact van blockchain, wat zich nu in de Bitcoin vertaalt. Dit kan voor een bedrijf zowel een bedreiging als een kans zijn.
De meerwaarde van de universiteit in dit debat is het academisch onderzoek dat wij hierover voeren. En dat gebeurt al lang niet meer van uit een ivoren toren. Het doctoraat rond blockchain wordt bijvoorbeeld gecofinancierd door het bedrijf Cronos. En zo zijn er nog heel wat leerstoelen die in samenwerking met andere bedrijven gebeuren zoals Renson.
“Die interactie van het academische met het bedrijfsleven is onze toegevoegde waarde.”
Kurt: Ik kan me daar iets bij voorstellen. Op de volgende stuurgroepvergadering van het PUC kan ik misschien volgend idee lanceren: Stel dat ik als ondernemer meer wil vernemen over blockchain, dan neem ik contact met de universiteit en vraag hen om een objectieve, academische toelichting over blockchain te komen geven aan mijn medewerkers. Zou dat niet de perfecte brug zijn tussen ondernemers en de universiteit? Af en toe een professor in de meetingroom? Of is dat een utopie?
Piet: Wel, het is zeker geen utopie. De vraag is alleen of de universiteit daar dan de juiste speler is. Wij richten ons eerder tot meerdere bedrijven, en denken dan na over een opleidingstraject dat breder en algemener is. De eerste-lijns coaching waar jij naar verwijst, beschouwen wij minder als onze primaire opdracht.
Kurt: De reden waarom ik die vraag stel, is omdat in de praktijk blijkt dat de informatie die je als ondernemer krijgt, vaak via aanbieders van die nieuwe technologieën komt. En die info is gekleurd natuurlijk. De troef van de universiteit zou kunnen zijn dat de kennis die jullie delen veel genuanceerder en objectiever is.
Piet: Dat kunnen wij inderdaad bieden. Maar ik geloof heel hard in de lerende gemeenschap. Kennis delen. Ik verwees reeds naar de opleiding Vastgoedkunde KU Leuven. Dat is een community van honderden mensen. Al wie wat te betekenen heeft in de vastgoedbranche is hierin vertegenwoordigd. In die zin denken we als academici inderdaad zonder commerciële agenda.
Maar wanneer we ‘in house’ opleidingen zouden geven voor één specifiek bedrijf, dan zou ik natuurlijk wel naar de kostprijs moeten kijken. Ik zou dan ook eerder voor een co-creatie van een traject met universiteit én bedrijfsleven gaan. Over bedrijven heen. We moeten als universiteit ook nauwlettend toezien hoe we met onze middelen zo slim mogelijk omgaan.
Kurt: De titel van onze podcast is ‘De Toekomst Jeukt’. Zijn er bepaalde aandachtspunten waar u ondernemers nog op wil wijzen?
Piet: Naast levenslang leren natuurlijk, zou ik het belang van het ‘menselijk kapitaal’ toch nog even willen benadrukken. Als er één iets is wat ons onderscheidt van andere regio’s, is dat het wel. Jammer genoeg heerst er nog teveel een ‘calimero’ gevoel. We hebben het te makkelijk over braindrain. Terwijl er evenzeer een ‘braingain’ is die zelden benoemd wordt.
Hier op Kulak hebben we onderzoekers van 32 nationaliteiten. Die vinden dus van over de hele wereld de weg naar Kortrijk. En waarom? Omdat we een kenniseconomie zijn. Met echte brains. We zijn bijzonder creatief.
Laat ons wel wezen: de Chinezen zijn zeer sterk in lockdown-mechanismen die ze op een totalitaire manier kunnen doordrijven. Maar de vaccins worden wel in Europa uitgevonden hé! Ondermeer in het Rega-instituut van de KU Leuven. Dus als het echt op ‘brains’ aankomt -vergeef me China- dan maken wij echt wel het verschil in deze streek.
En kijk dan eens naar West-Vlaanderen. We beseffen nauwelijks hoeveel excellente bedrijven we hier hebben. Zij aan zij met excellente kennisinstellingen. Dan is er toch geen sprake van braindrain? Ik zie het omgekeerde gebeuren.
“Ja, mensen gaan hun Master vaak buiten West-Vlaanderen halen, maar dankzij onze MaNaMa’s brengen we ze terug.”
Hier kunnen we ze bovendien een goede work-life balance bieden. We moeten ons meer presenteren zoals we zijn. Keiharde werkers, maar ook levensgenieters. In een regio met veel groen en weinig files.
In West-Vlaanderen zijn heel wat succesvolle bedrijven met internationale uitstraling. Er is kapitaal. Er zijn brains. Onze universiteit heeft zowel in Brugge als Kortrijk campussen. Naast UGent in Kortrijk en twee sterke hogescholen Vives en Howest. Daar zijn we fier op.
Ik hoop vooral te kunnen aantonen dat onze kennisinstellingen en het bedrijfsleven gemaakt zijn om van onderzoek en levenslang leren een troef te maken. En als we dat snel doen en hier samen het voortouw in nemen, zullen we ook op dat vlak het Texas van Vlaanderen worden.
Kurt: Ik hoop dat we hier met dit interview kunnen toe bijdragen. Hartelijk dank.
Piet: Met heel veel plezier.
Host: Kurt Ostyn
Kennis maken met het PUC? Klik hier, en je zal versteld staan van het brede en kwalitatieve aanbod dat het Post Universitair Centrum binnen jouw interesseveld aanreikt. Doen!
Steel de kennis van andere ondernemers en experten in onze blog.
Graag onze nieuwsbrief af en toe in de digitale brievenbus?
Luister naar onze podcasts ‘De Toekomst Jeukt’ en ‘De E-commerce Podcast’ via jouw favoriete app.
Mex United BV
Minister Liebaertlaan 53 B1.1
8500 Kortrijk
+32 56 90 04 09
info@mexunited.be
Bekijk het filmpje om ons vlot te bereiken. Gratis parking.
Mex United is geregistreerd dienstverlener voor KMO-portefeuille.
Hiermee subsidieer je ons adviestraject voor 20 of 30%.
We helpen je graag om hiervan gebruik te maken.
Mex United is erkend als Google Partner.
Dat betekent dat onze online marketing experten in bezit zijn van certificaten die hun Google vaardigheden en expertise bewijzen.
