Podcast • 7 juni 2021 • Maka De Lameillieure & Kurt Ostyn

Moet elke ondernemer wakker liggen van blockchain?

Kurt Ostyn in gesprek met Maka De Lameillieure, professor, onderzoeker en strategische partner voor digitale transformatie en medeauteur van het boek ‘Blockchain is van levensbelang’.

Er is wellicht niet één ondernemer in Vlaanderen die nog niet over blockchain heeft gehoord. Meestal valt die term wanneer er over uitdagingen of bedreigingen wordt gesproken. Maar het bizarre is, dat vrijwel niemand goed kan uitleggen wat blockchain precies is en in welke mate het dan ook een gevaar of een kans inhoudt voor de eigen onderneming.

Dat was de reden waarom we Maka De Lameillieure uitnodigden. Kurt kent Maka al vele jaren, en ze maakt bovendien ook deel uit van de Raad van Advies van Mex United. Een thuismatch dus.

Kurt: Dag Maka, mag ik je feliciteren met jullie boek. Ik moet bekennen dat ik er met lichte tegenzin aan begon omdat het er van buitenaf als een schoolboek uitzag, maar de waarheid is dat het leest als een trein. Zeer helder en inspirerend. En wat ik vooral super vond, is dat wanneer je je bij het lezen bepaalde bedenkingen maakt, diezelfde bedenkingen ook in het boek geformuleerd worden en besproken. Straf.

Maka: Dank u. Het idee voor het boek komt trouwens van Roel Verhaert, de ere-stadssecretaris van Antwerpen. Hij introduceerde blockchain voor overheidsdoeleinden als eerste in België. De andere auteurs zijn Roeland Gielen, die eveneens een man van de toepassing is. En Hans Mulder is een Nederlandse collega van mij. Hij is actief als ondernemer, onderzoeker en onderwijzer aan de AMS, de UA en de Nederlandse Politieacademie.

Wat is blockchain?

Kurt: Blockchain is geen makkelijke materie. Zou je me op een zo eenvoudig mogelijke manier kunnen uitleggen wat het is?

Maka: Het is belangrijk te beseffen dat blockchain de combinatie van verschillende technologieën is. Vergelijk het met een logboek waarin je elke dag een notitie maakt van wat er die dag is gebeurd. Blockchain werkt volgens hetzelfde principe.

“Elke actie die op een bepaald moment door een bepaalde persoon in een bepaalde situatie wordt uitgevoerd, wordt genoteerd en onuitwisbaar bijgehouden.”

Die informatie wordt namelijk gecodeerd. Dat is zeer belangrijk, omdat dit betekent dat het met de huidige technologie onmogelijk is om de ingevoerde informatie te wissen of te veranderen. Ze vormen dus een ‘block’.

Telkens wanneer iemand informatie wijzigt, wordt een nieuw block gemaakt. En dat block heeft dus een ‘timestamp’. Zo krijg je de dus een ketting, een ‘chain’ aan gecodeerde blokken informatie. Vandaar de naam blockchain.

Belangrijk daarbij is bovendien dat elke partner waarmee je in een blockchain-platform zit, elke nieuwe aanpassing in de blockchain moet goedkeuren.

“Er is dus een permanente wederzijdse controle die zorgt voor zeer betrouwbare informatie.”

Laat me het misschien nog eenvoudiger proberen te verduidelijken. Stel dat je een huis met studenten hebt. Die studenten spreken een rolverdeling in het huishouden af. Er is iemand die boodschappen doet. Iemand anders doet de was. En nog iemand anders kuist de boel. Het is niet ondenkbaar dat er op een bepaald moment een discussie ontstaat over het feit of iedereen zijn of haar taak wel op een correcte manier en op het juiste moment heeft uitgevoerd?

Met blockchain zou er geen discussie zijn. De student die boodschappen heeft gedaan kan niet zomaar zeggen: ‘ik heb gisteren melk gekocht’. De andere studenten moeten namelijk eerst goedkeuren dat er gisteren wel degelijk een nieuwe fles melk in de koelkast zat. Pas wanneer ze dat hebben goedgekeurd is er een nieuw ‘block’ gevormd.

Daarom noemen we dit ook een ‘consensusmodel’. Het is niet zo dat de studenten manueel iets moeten afvinken, maar ze bepalen wel samen een juiste consensus algoritme. Bovendien kan dit block niet meer aangepast worden. Dat is was we de immutability noemen.

Blockchain biedt zekerheid

Kurt: Het klinkt nogal omslachtig voor een doos melk, maar ik begrijp ondertussen dat die methode voor belangrijke transacties wel een zeer belangrijke meerwaarde is. Het biedt zekerheid.

Maka: Ja. Blockchain wordt vandaag vooral gebruikt in een omgeving waar er weinig vertrouwen is tussen partners. Voor het huishouden van studenten is dit natuurlijk een veel te dure en ingewikkelde oplossing, maar waar blockchain wel nuttig kan zijn, is in productieketens.

Ik denk heel concreet aan de voedingsindustrie die in West-Vlaanderen erg actief is. Dankzij blockchain zou je zeker zijn dat alle spelers die in de productieketen betrokken zijn wel degelijk gedaan hebben wat ze beweren. Zo zal de consument met zekerheid weten dat er bijvoorbeeld een bepaald type meststof niet is gebruikt.

Kurt: Het doet me denken aan het FSC-label op hout- en papier producten waardoor je als eindgebruiker zeker bent dat het hout uit duurzaam beheerde bossen komt. Toen ik dit label in opdracht van WWF mee op de kaart zette, herinner ik me dat de grote kostprijs vooral in de chain of custody (COC) zat, de fysieke controle van alle tussenschakels van boomzagerij tot parketfabriek. Die kost zou dus dankzij blockchain kunnen vervallen?

Maka: Absoluut. En de traceerbaarheid wordt veel makkelijker. Veel transparanter.

Bitcoin & blockchain

Kurt: Wanneer we over blockchain praten, wordt bijna altijd verwezen naar Bitcoin. Ik las in jullie boek dat jullie daar niet echt gelukkig om zijn.

Maka: Bitcoin gebruikt ook de blockchain-technologie en was in 2008 hiermee één van de eersten. Vandaar die grote associatie. Maar die fase zijn we al lang ontgroeid. De kerntoepassing blijft echter wel interessant, ook voor andere sectoren.

Denk bijvoorbeeld aan de ‘smart contracts’. Als ik als consument iets koop op een webshop, dan wordt mijn geld op het gebruikte platform geblokkeerd totdat de koerier het pakket aan mijn deur heeft geleverd. Pas wanneer ik binnen dat platform de ontvangst bevestig, krijgt de verkoper het geld direct doorgestort. Je kan dus online shoppen zonder angst voor oplichting.

Een kentering op juridisch vlak

Kurt: Het verraste me te lezen dat in jouw geboorteland Georgië, men reeds veel verder staat met blockchain dan bijvoorbeeld in Vlaanderen. Hoe komt dat?

Maka: In Georgië wordt blockchain inderdaad al succesvol toegepast voor onroerend goed. Het probleem was namelijk dat er bij elke regeringswisseling nieuwe wetten werden aangenomen die voor instabiliteit zorgden. Plots was jouw eigendom jouw eigendom niet meer.

Men besliste dus om een kadaster op te stellen op basis van blockchain technologie, waardoor er geen twijfel meer is over wie de echte eigenaar is van een pand. Ik heb er onlangs het huis van mijn ouders gekocht. Dat lukte razendsnel en goedkoop.

“Mocht ik in Vlaanderen dezelfde aankoop willen doen, dan zou ik via de notaris alles moeten laten verifiëren. Duur, omslachtig en tijdrovend …”

Op juridisch vlak zal blockchain dus echt wel voor een kentering zorgen.

Toepassing in KMO's

Kurt: Laat ons dan maar eindigen bij de KMO. De vraag die ik me nu stel: moet ik onze kleine en middelgrote ondernemingen adviseren om in te zetten op blockchain?

Maka: Het is niet zozeer de grootte van het bedrijf die bepalend is. Wel de aard van het probleem dat je hoopt op te lossen. Soms is blockchain overkill. Voor het invullen van een kasboek heb je geen blockchain nodig. Maar indien je bijvoorbeeld veel te maken hebt met buitenlandse – moeilijk te controleren – transacties, dan is blockchain misschien wel een optie.

Misschien is de belangrijkste boodschap naar onze Vlaamse ondernemers wel dat ze zich niet te veel zorgen moeten maken over de implementatie van dergelijke blockchaintechnologie. Daar zijn genoeg gespecialiseerde bedrijven voor. Veel belangrijker is dat je jouw organisatie klaarmaakt voor de digitale transformatie. Dat is een mindset die nog te vaak ontbreekt.

Kurt: Dank voor deze heldere boodschap.

Benieuwd naar waar Kurt en Maka het nog over hadden? Rode en blauwe ballen. Maggie De Block. Groepsseks. Jawel, het kwam allemaal aan bod in deze podcast. Luisteren maar …